بحران هویت شهروندان مهاجر در رمان «الکافرة» نوشتۀ علی بدر با تکیه بر نظریۀ استوارت هال

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشگاه کاشان،کاشان،ایران.

2 دانشیار زبان و ادبیات عربی دانشگاه کاشان،کاشان،ایران

چکیده

بحران هویت مهاجرانی که خواسته یا ناخواسته ترک دیار نموده و در سرزمین‌های جدید سکنا گزیده‌اند، از دیرباز دغدغۀ جامعه‌شناسان بوده است و هماره به‌دنبال یافتن چرایی و چیستی و راه‌های برون‌رفت از آن گشته‌اند. رمان الکافرة نوشتۀ علی بدر، رمان‌نویس معاصر عراقی، ازجمله آثاری است که بحران هویتی شخصیت‌های مهاجر را در تقابل با دو فرهنگ شرق و غرب مطرح می‌سازد. پژوهش حاضر با بهره‌گیری از روش توصیفی‌تحلیلی، تمایز بین هویت به‌معنای بودن و هویت به‌معنای شدن شخصیت‌های این رمان را از دیدگاه استوارت هال، نظریه‌پرداز پست‌مدرنیست و بر اساس مفاهیمی چون هویت و جهانی شدن و دیاسپورا بررسی کرده است. نتایج پژوهش حاکی از آن است که مؤلفه‌های نظریۀ استوارت هال، همچون تناقض‌های درونی مهاجران، زیستن با خود مجازی به‌جای خود حقیقی، تغییر هویت زبانی و تغییر نگرش جنسی، به‌خوبی در این رمان تجلی پیدا کرده است و شخصیت‌های رمان که دل‌بستۀ زادگاه خود بوده‌اند، به‌علت جنگ و مشکلات سیاسی، خواسته یا ناخواسته از آنجا گسسته‌ و با مهاجرت به سرزمین غربت با فضایی روبه‌رو شده‌اند که همواره وجودشان را به چالش کشیده است تا جایی که با میراث و خاطرات خویش بیگانه شده و ارتباط خود را با تمدن بین‌النهرین به فراموشی سپرده و تلاش نموده‌اند آمال و آرزوهای خود را در سرزمین غرب جست‌وجو کنند و نتیجۀ این اتفاق بریدن از میراث و خاطرات قومی و بیگانگی نسبت به فرهنگ خویش است.

کلیدواژه‌ها


عنوان مقاله [English]

Identity Crisis of Iraqi Migrant in Ali Badr Al-Kafra based on Stewart Hall's Theory of Diaspora

نویسندگان [English]

  • Mozhgan Tavakoli 1
  • Mohsen Seifi 2
  • Ruhollah Sayadine 2
1 PhD student of Arabic Language and Literature, University of Kashan, Kashan, Iran
2 Associate Professor of Arabic Language and Literature, University of Kashan, Kashan, Iran
چکیده [English]

Nowadays, the issue of creating new identities has been strongly discussed in social theories. The novel "Al-Kafra" written by Ali Badr is one of the novels that present the identity crisis of immigrant characters in contrast with the two cultural systems of the East and the West. The current research, based on social criticism, has investigated the identity of the characters of this novel from the perspective of "Stuart Hall", a postmodernist theorist, and based on components such as identity and terms such as globalization and diaspora. The results of this research indicate that the components of Stuart Hall's theory, such as depression and wandering, imitation of the host language and sexual inferiority, have been well manifested in this novel, and the characters of the novel, who were attached to their hometown, due to war and political problems Willingly or unwillingly, they separated from there and by immigrating to the land of exile, they faced an environment that has always challenged their existence to the point where they became alienated from their heritage and memories and forgot their connection with their civilization and tried to hope and to search for their dreams in the land of the West, which is the result of cutting off their ethnic heritage and memories and alienation from their own culture.

کلیدواژه‌ها [English]

  • identity crisis
  • diaspora
  • al-Kafra novel
  • Ali Badr
  1.  

    1. اسمیت، فلیپ (1383)، درآمدی بر نظریۀ فرهنگی، ترجمۀ حسن پویان، تهران: دفتر پژوهش‌های فرهنگی.
    2. بدر، علی (2015م)، الکافرة، الطبعة الاولی، ایطالیا: منشورات المتوسط.
    3. پای، لوسین و همکاران (1380)، بحران‌ها و توالی‌ها در توسعۀ سیاسی، ترجمۀ غلامرضا خواجه سروی تهران: انتشارات پژوهشکده مطالعات راهبردی.
    4. پناهی، جعفر (1387)، «نقش عراق نوین در ترتیبات امنیتی منطقۀ خلیج فارس»، مجموعه مقالات عراق نوین و تحولات خاورمیانه، تهران: مؤسسۀ مطالعات اندیشه‌سازان نور.
    5. پناهی، عباس، و محمدزاده، اسدالله (1395)، «تصویر زن ایرانی در سفرنامه‌های فرانسویان از اوایل دورۀ قاجار تا انقلاب مشروطه بر اساس نظریۀ بازنمایی استوارت هال»، مجلۀ مطالعات تاریخ فرهنگی 7 (27)، ۱ـ۲۳.
    6. الجسمی، عبدالله (2005 )، «الهویة وثقافة الع ولمة»، مجلة العربی، عدد 560، 1 یولیو، الکویت.
    7. جعفرنژاد، زینب، و مجیدی، حسن (1397)، «بازتاب فرودستی و خشونت علیه زنان در رمان الکافرة علی بدر»، مجلۀ زن و مطالعات خانواده ۱۱ (۴۱)، ۸۵ـ۱۰۶.
    8. حیاتی، زهرا، و حسینی مؤخر، سید محسن (1386)، از هویت ایرانی، تهران: سورۀ مهر.
    9. الحیدری، ابراهیم (2003)، النظام الابوی و إشکالیة الجنس عند العرب، ط 1، بیروت: دار الساقی.
    10. خلیل، غادة (1997)، «الاغتراب فی أدب حیدر حیدر (1995ـ1968)»، إشراف سمیر قطامی، رسالة ماجستر، الجامعة الادرنیة.
    11. درویش‌پور، مهرداد (1386)، «آشیانۀ نو و افق‌های تبعید؛ نگاهی کوتاه به جامعه‌شناسی ادبیات فارسی در تبعید و مهاجرت»، آرش، شمارۀ 100، 210ـ215.
    12. دلاپورتا، دو دیانی (1383)، مقدمه‌ای بر جنبش‌های اجتماعی، ترجمۀ محمدتقی دلفروز، تهران: انتشارات کویر.
    13. الزیود، ماجد (2006)، الشباب و القیم فی عالم متغیر، ط 1، عمان: دار الشرق للنشر و التوزیع.
    14. سفیری، خدیجه، و محمدی، عقیله (1384)، «هویت جنسیتی مادران و دختران، شکاف یا تفاوت»، مجله علوم اجتماعی دانشگاه فردوسی مشهد 2 (1)، ۱۰۷ـ۱۳۹.
    15. مهرابی، خجسته، و سخنور، جلال (1396)، «خوانش فرهنگی رمان کشت استخوان اثر ادویج دانتیکت از منظر نظریۀ هویت استوارت هال»، مجلۀ نقد زبان و ادبیات خارجی، شمارۀ 18، ۲۸۷ـ۳۰۷.
    16. نادری، محمود (1386)، «چگونگی روند دولت‌سازی در عراق پس از صدام و مایه‌های ناامنی»، اطلاعات سیاسی اقتصادی، شمارۀ 237ـ238، ۴۸ـ۵۵.
    17. ناظمی، زهرا (1397)، روایت‌شناسی رمان‌های علی بدر (مصابیح اورشلیم، ملوک الرمال، اساتذة الوهم صخب و نساء و کاتب مغمور)، پایان‌نامۀ کارشناسی ارشد، دانشگاه شهید بهشتی.
    18. نعمان، احمد (1996)، هذه هی الثقافة، شرکة دار الأمة للطباعة و الترجمة و النشر و التوزیع، برج الکیفان، الجزایر.
    19. هال، استوارت، و گراسبرگ، لارنس (1397)، پروبلماتیک هویت در مطالعات فرهنگی هویت و جهانی شدن، ترجمۀ سیاوش قلی‌پور و علیرضا مرادی، پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
    20. هولمبورن، هارلمس (2010)، سوسیولوجیا الثقافة و الهویة، ترجمۀ حاتم حمید محسن، سوریا: دار کیوان للطباعة و النشر والتوزیع.